21 października 2016 r. Sejm uchwalił ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (dalej: „KAS”) wraz z przepisami ją wprowadzającymi. Ustawa przewiduje konsolidację do tej pory funkcjonujących organów kontroli skarbowej, administracji podatkowej oraz Służby Celnej, powołując
w ich miejsce jednolitą strukturę w postaci Krajowej Administracji Skarbowej. Ustawa ma zacząć obowiązywać od początku 2017 roku.
Zgodnie z przepisami wstępnymi ustawy, KAS stanowi wyspecjalizowaną administrację rządową wykonującą zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, ochrony interesów Skarbu Państwa oraz ochrony obszaru celnego Unii Europejskiej, a także zapewniającą obsługę i wsparcie podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych oraz obsługę i wsparcie przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych.
Organy KAS i ich główne zadania
W ramach KAS mają funkcjonować następujące organy:
(i) minister właściwy do spraw finansów publicznych, (ii) szef KAS, (iii) dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, (iv) dyrektor izby administracji skarbowej, (v) naczelnik urzędu skarbowego oraz (vi) naczelnik urzędu celno-skarbowego.
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, podstawowe zadania w procesie poboru danin będzie realizować naczelnik urzędu skarbowego, który przejmie kompetencje dotychczasowego naczelnika urzędu skarbowego i naczelnika urzędu celnego.
Z kolei naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie realizował zadania związane m.in. z wykonywaniem kontroli celno-skarbowej, ustalaniem i określaniem podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych.
Jednostki organizacyjne KAS
W ramach KAS mają funkcjonować następujące jednostki organizacyjne: (i) komórki organizacyjne urzędu obsługującego Ministra Finansów, (ii) Krajowa Informacja Skarbowa, (iii) izby administracji skarbowej, urzędy skarbowe, (iv) urzędy celno-skarbowe wraz z podległymi oddziałami celnymi, (v) Krajowa Szkoła Skarbowości oraz (vi) Centrum Informatyki KAS.
Obsługa i wsparcie podatników
W świetle uchwalonej ustawy, KAS będzie zobowiązana zapewnić obsługę i wsparcie podatnika i płatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych i wsparcia przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków celnych.
Zadanie to zostało przewidziane w kompetencjach naczelnika urzędu skarbowego, który ma wykonywać je poprzez funkcjonujące w urzędach skarbowych centra obsługi.
Ich działalność będzie polegać m.in. na: przyjmowaniu podań
i deklaracji, wydawaniu zaświadczeń oraz udzielaniu wyjaśnień
w zakresie przepisów prawa podatkowego, a także udzielaniu informacji w zakresie sposobu wypełniania zeznań i deklaracji podatkowych.
Działalność informacyjna i edukacyjna
KAS będzie także prowadzić działalność informacyjną i edukacyjną w zakresie prawa podatkowego i celnego, co ma przełożyć się na prawidłowe wywiązywanie się z tychże obowiązków.
Wykrywanie, zapobieganie oraz zwalczanie przestępstw i wykroczeń skarbowych
Do zadań KAS będzie należeć dodatkowo rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych oraz ściganie ich sprawców.
Wykonywanie powyższego zadania będzie powierzone szefowi KAS, naczelnikowi urzędu skarbowego i naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, które to organy będą pełnić funkcję finansowych organów postępowania przygotowawczego w sprawach karnych skarbowych. Organy te przejmą zadania w ww. zakresie wykonywane obecnie przez urzędy skarbowe, urzędy celne i inspektorów kontroli skarbowej.
Dodatkowo do zadań KAS w powyższym zakresie będzie należeć rozpoznawanie, wykrywanie, zapobieganie i zwalczanie przestępstw określonych w art. 258 Kodeksu karnego (przestępczość zorganizowana oraz udział w zorganizowanej grupie przestępczej), art. 270 kk (fałszerstwo materialne), art. 271 kk (fałszerstwo intelektualne), art. 273 kk (używanie dokumentów poświadczających nieprawdę zawierających fałszerstwo intelektualne) oraz art. 286 § 1 kk (oszustwo), w związku z którymi nastąpiło uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, oraz ściganie ich sprawców, jeżeli zostały ujawnione przez KAS.
Zmiana właściwości miejscowej
Ustawa przyznaje ministrowi właściwemu ds. finansów publicznych uprawnienie do zmiany właściwości miejscowej naczelnika urzędu skarbowego w stosunku do niektórych kategorii podatników i płatników o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym, w szczególności wykonujących określony rodzaj działalności gospodarczej lub osiągających określoną wysokość przychodu netto w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości.
Pomoc i informacje
Organy KAS będą uprawnione do zbierania i wykorzystywania informacji oraz występowania o udostępnienie dokumentów zawierających informacje o zdarzeniach mających bezpośredni wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego lub należności celnych od osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
Centralny Rejestr Danych Podatkowych
Organy KAS będą wykonywać swoje zadania w szczególności przy użyciu nowej instytucji – Centralnego Rejestru Danych Podatkowych (dalej: „CRDP”).
CRDP będzie służył m.in. do gromadzenia oraz przetwarzania danych wynikających z: (i) deklaracji składanych przez podatników, płatników i ich następców prawnych; (ii) decyzji, postanowień oraz innych dokumentów związanych z obowiązkami wynikającymi z przepisów prawa podatkowego i celnego; (iii) tytułów wykonawczych; (iv) innych dokumentów przekazanych organom KAS w celu realizacji zadań ustawowych.
Kontrola celno-skarbowa
Kontroli celno-skarbowej podlegać będzie przede wszystkim przestrzeganie przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, prawa celnego, przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych oraz prawa dewizowego. Kontrola ma obejmować podmioty zobowiązane do przestrzegania ww. przepisów prawa w zakresie wskazanym jako przedmiot kontroli.
Zgodnie z ustawą każdy naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie uprawniony do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od siedziby kontrolowanego. Rozwiązanie to ma na celu usprawnienie i przyśpieszenie prowadzonej kontroli.
Dodatkowo na gruncie uchwalonych przepisów, kontrolowanemu będzie przysługiwało w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej uprawnienie do skorygowania deklaracji w zakresie objętym tą kontrolą. Korekta deklaracji złożona po upływie tego terminu, a przed zakończeniem kontroli celno-skarbowej, nie wywoła skutków prawnych.
Zgodnie z ustawą kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki jednak nie później niż w terminie do 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Zastrzeżono jednak, że o każdym przypadku niezakończenia kontroli celno-skarbowej we właściwym terminie zawiadamia się pisemnie kontrolowanego.
Po zakończeniu czynności kontrolnych dokonywanych
w czasie kontroli celno-skarbowej w zakresie przestrzegania przepisów prawa podatkowego, organ będzie zobowiązany do doręczenia wyniku kontroli.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów prawa podatkowego, zakończona kontrola celno-skarbowa przekształci się w postępowanie podatkowe. Do takiej sytuacji dojdzie, jeżeli kontrolowany nie złożył korekty deklaracji w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli albo organ nie uwzględnił złożonej korekty.
Na postanowienie o przekształceniu kontroli celno-podatkowej w postępowanie podatkowe nie będzie przysługiwać kontrolowanemu zażalenie. Takie postanowienie będzie skuteczne z dniem jego doręczenia kontrolowanemu.
Właściwym do przeprowadzenia postępowania podatkowego i wydania decyzji będzie naczelnik urzędu celno-skarbowego, który sporządził wynik kontroli celno-skarbowej. Od powyższej decyzji podatnik będzie mógł złożyć odwołanie do naczelnika urzędu celno-skarbowego, który wydał decyzję, a następnie zaskarżyć ją do sądu administracyjnego.
W sytuacji, gdy kontrolowany skorzystał z prawa do skorygowania uprzednio złożonej deklaracji podatkowej w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyniku kontroli, a organ uwzględnił złożoną korektę, kontrolowany otrzyma zawiadomienie o uwzględnieniu złożonej korekty deklaracji.
Interpretacje podatkowe
Zgodnie nową ustawą zmieni się organ właściwy w sprawach dotyczących wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego - będzie nim dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Minister właściwy ds. finansów publicznych będzie w dalszym ciągu wydawał ogólne interpretacje przepisów prawa podatkowego.
Proponowane wejście w życie
Wejście w życie reformy administracji podatkowej, kontroli skarbowej oraz Służby Celnej ustalono na dzień 1 stycznia 2017 roku.
Ustawa została przekazana do Senatu.
źródło KPMG