Zmiany w zakresie PIT
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy głównym celem zmian w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest stworzenie bardziej sprawiedliwego systemu podatkowego, obniżenie tzw. klina podatkowego oraz zwiększenie jego progresywności.
Cel ten zrealizowany ma zostać poprzez:
● podwyższenie do 30 000 zł kwoty wolnej od podatku dla podatników PIT rozliczających się według skali podatkowej;
● podwyższenie do 120 000 zł progu rozpoczynającego przedział dochodów, do których ma zastosowanie stawka podatku 32 proc.;
● wprowadzenie “ulgi dla klasy średniej”, która ma dotyczyć osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę, osiągających roczne przychody z tych umów w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł. Dzięki tej uldze reforma ma być neutralna dla podatników zatrudnionych na etacie z dochodami od ok. 6 tys. do ok. 11 tys. zł miesięcznie (tj. ma równoważyć planowany wzrost obciążenia składką zdrowotną).
Nowelizacja przewiduje zapowiadane już wcześniej zmiany dotyczące podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz likwidację odliczania składki zdrowotnej od podatku.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą będą odprowadzać składkę zdrowotną w wysokości proporcjonalnej do dochodu (według takiej samej stawki, jak osoby zatrudnione na umowę o pracę, tj. 9 proc.), bez możliwości jej odliczenia. Nowelizacja zakłada też wprowadzenie minimalnej kwoty składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą, a rozliczających się według skali lub liniowo. Dla takich osób podstawą minimalnej składki zdrowotnej będzie minimalne wynagrodzenie za pracę. Dla osób korzystających z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, składka zdrowotna ustalona ma zostać na poziomie 1/3 kwoty należnego podatku (brak minimalnej kwoty składki), natomiast dla osób rozliczających się kartą podatkową na poziomie 9 proc. średniego wynagrodzenia.
Planowane jest także wprowadzenie tzw. ulgi na powrót, odliczanej od podatku. Będą z niej mogły skorzystać osoby, które zmieniły rezydencję podatkową na polską i które uzyskały dochody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, z działalności wykonywanej osobiście, z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z praw autorskich. Ulga będzie przysługiwać przez cztery kolejne lata podatkowe licząc od końca roku bazowego, którym będzie, zgodnie z wyborem podatnika, rok przeniesienia rezydencji podatkowej do Polski albo rok następny. Odliczeniu będzie podlegać 50 proc. łącznej kwoty podatku należnego obliczonego według skali podatkowej lub 19 proc. liniowej stawki dla przedsiębiorców. W pierwszym roku odliczeniu będzie podlegać 50 proc. podatku obliczonego za rok bazowy, w drugim roku – obliczonego za pierwszy rok stosowania ulgi, w trzecim i czwartym roku – obliczonego odpowiednio za drugi i trzeci rok stosowania ulgi.
Pozostałe zmiany w zakresie PIT dotyczą, między innymi: złagodzenia warunków wspólnego opodatkowania dochodów małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci, poszerzenia katalogu wydatków uprawniających do ulgi rehabilitacyjnej, odformalizowania zasad określania wzorów formularzy PIT (ich ogłoszenie nie będzie dokonywane w Dzienniku Ustaw, lecz poprzez publikację na stronie internetowej Ministerstwa Finansów), czy wprowadzenia nowych ulg i preferencji podatkowych, między innymi ulgi na zabytki czy ulgi dla podatników wspierających działalność sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę.
Zmiany dotyczące opodatkowania działalności gospodarczej
Przewidziane zostały także zmiany w przepisach o amortyzacji podatkowej składników majątku prywatnego wprowadzanego do majątku firmy, polegające na:
● poszerzeniu katalogu składników wykorzystywanych w prowadzonej działalności, których odpłatne zbycie po wycofaniu ich z działalności jest kwalifikowane w podatku dochodowym do przychodów z działalności;
● zmianach w zakresie amortyzacji składników majątku nabytych przed rozpoczęciem ich wykorzystywania w działalności gospodarczej;
● wyłączeniu z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych.
Poszerzony ma zostać również katalog składników wykorzystywanych w prowadzonej działalności, których odpłatne zbycie po wycofaniu ich z działalności jest kwalifikowane w podatku dochodowym do przychodów z działalności gospodarczej.
Przewidziane zostało także wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych oraz wyłączenie możliwości opodatkowania tzw. najmu prywatnego na zasadach ogólnych na rzecz opodatkowania ryczałtem.
Przeciwdziałanie „szarej strefie”
Projekt ustawy proponuje również nowe rozwiązanie mające na celu przeciwdziałanie tzw. „szarej strefie”, tj. ograniczenie zjawiska nielegalnego zatrudniania pracowników oraz nieujawniania części wynagrodzenia.
Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez przypisanie pracodawcy przychodu w związku z nielegalnym zatrudnianiem pracownika lub niewykazaniem w prawidłowej wysokości przychodów ze stosunku pracy. W wyniku proponowanej zmiany pracownik nielegalnie zatrudniony oraz pracownik, który otrzymuje część wynagrodzenia „pod stołem”, w przypadku ustalenia takich okoliczności nie będzie ponosił wynikających z nich obciążeń podatkowych, a konsekwencje w zakresie podatku dochodowego będą obciążały wyłącznie pracodawcę.
Nowy system ulg podatkowych dotyczących innowacji
Projekt przewiduje wprowadzenie nowych ulg podatkowych dotyczących innowacji:
● ulgi na innowacyjnych pracowników – dla podatników uzyskujących przychody z działalności gospodarczej, a ponoszących koszty w związku z zatrudnianiem wysoko kwalifikowanych pracowników przy działalności badawczo-rozwojowej;
● ulgi na prototyp – na produkcję próbną nowego produktu lub wprowadzenie go na rynek;
● ulgi prowzrostowej – na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów;
● ulgi IPO – dla firm wchodzących na giełdę i inwestujących w takie firmy;
● ulgi na robotyzację, polegającej na zmniejszeniu obciążeń podatkowych w wyniku zakupu fabrycznie nowych robotów przemysłowych oraz oprogramowania i rzeczy niezbędnych do obsługi tych robotów.
Planowana jest także nowelizacja przepisów w zakresie ulgi B+R. Możliwe będzie jednoczesne korzystanie z ulg B+R i IP Box. Podatnicy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego (CBR) uzyskają możliwość odliczenia w ramach ulgi B+R kosztów kwalifikowanych w wysokości 200 proc., w tym kosztów kwalifikowanych dotyczących uzyskania i utrzymania patentu.
Ulga konsolidacyjna
Projekt przewiduje również wprowadzenie ulgi konsolidacyjnej, dzięki której możliwe będzie wsparcie przedsiębiorców będących podatnikami CIT w działaniach, których celem jest ich większa obecność na rynkach zagranicznych.
Mechanizm ten adresowany będzie do rezydentów oraz do nierezydentów prowadzących na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalność poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład. Podatnik ponoszący tzw. kwalifikowane wydatki na nabycie udziałów lub akcji zagranicznej spółki kapitałowej (z o.o. lub akcyjnej) miałby prawo do pomniejszenia swojej podstawy opodatkowania o te wydatki w roku ich faktycznego poniesienia. Maksymalna wielkość takiego pomniejszenia nie mogłaby jednak w roku podatkowym przekroczyć kwoty odpowiadającej wartości 250 000 zł.
Do kwalifikowanych wydatków na nabycie udziałów lub akcji zagranicznej spółki kapitałowej zaliczałyby się wydatki na obsługę prawną transakcji nabycia udziałów lub akcji, w tym na ich wycenę (due diligence), odsetki, podatki bezpośrednio naliczane od tej transakcji oraz opłaty notarialne, sądowe i skarbowe. Do wydatków takich nie podlegałyby jednak zaliczeniu: cena zapłacona przez podatnika za nabywane udziały (akcje) oraz koszty finansowania dłużnego związanego z takim nabyciem.
Zmiany w estońskim CIT
Projekt przewiduje także szereg zmian dotyczących tzw. estońskiego CIT, w tym:
● rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do opodatkowania estońskim CIT o spółki komandytowe i spółki komandytowo-akcyjne;
● rezygnację z konieczności ponoszenia określonych nakładów inwestycyjnych jako warunku stosowania przepisów o estońskim CIT, z zachowaniem możliwości ich ponoszenia celem skorzystania z preferencyjnej stawki;
● rezygnację z warunku dotyczącego górnego limitu przychodów podatników opodatkowanych ryczałtem, a w konsekwencji również z domiaru zobowiązania podatkowego;
● uelastycznienie terminów spłaty zobowiązania podatkowego w zakresie tzw. korekty wstępnej, a w niektórych przypadkach również zniesienie obowiązku zapłaty zobowiązania;
● przesunięcie momentu opodatkowania dochodów z zysków zatrzymanych wypracowanych w okresie opodatkowania ryczałtem na czas ich faktycznej dystrybucji.
Zmiany dotyczące podatku u źródła (WHT)
Projekt zawiera również zapowiadane już od dłuższego czasu zmiany w systemie poboru podatku u źródła. Zmiany polegają między innymi na zawężeniu zakresu przedmiotowego i podmiotowego stosowania procedury zwrotu podatku.
Rozszerzony z kolei ma zostać zakres opinii o stosowaniu zwolnienia z podatku u źródła – na preferencje przewidziane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Zmiany obejmują także obszar wypłat należności poprzez podmioty prowadzące rachunki papierów wartościowych i rachunki zbiorcze, wypłat z obligacji Skarbu Państwa, a także wypłat na rzecz zagranicznych zakładów.
Podatkowe grupy kapitałowe, Polska Spółka Holdingowa, porozumienie inwestycyjne
Projekt proponuje złagodzenie warunków tworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych oraz wprowadzenie Polskiej Spółki Holdingowej. Od 1 stycznia 2022 r. spółki holdingowe będą mogły wybrać rozwiązanie, w ramach którego korzystać będą ze zwolnienia z opodatkowania zysków kapitałowych (ze zbycia udziałów w spółkach zależnych), ale jednocześnie ze zwolnienia 95 proc. dywidendy ze spółki zależnej (w miejsce 100 proc. przy zasadach ogólnych).
Ponadto nowe przepisy umożliwić mają zawarcie między inwestorem a organem podatkowym tzw. porozumienia inwestycyjnego, czyli umowy w sprawie skutków podatkowych planowanej lub rozpoczętej nowej inwestycji lokalizowanej w Polsce.
Grupy VAT i zmiany dotyczące płatności bezgotówkowych
Projekt ustawy zawiera przepisy wprowadzające tzw. grupy VAT. Podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie umożliwione zostanie wspólne rozliczanie się dla potrzeb VAT. Rozwiązanie to będzie miało charakter dobrowolny.
Proponowane są również zmiany dotyczące popularyzacji obrotu bezgotówkowego, poprzez wprowadzenie szybkiego zwrotu VAT dla podatników bezgotówkowych oraz propozycję czasowego ograniczenia niektórych preferencji w VAT w przypadku podatników, którzy nie będą przestrzegać wprowadzanego obowiązku pozostawania w gotowości do przyjmowania płatności bezgotówkowych.
Zmiany w cenach transferowych
Projekt nowelizacji zawiera również szereg zmian o charakterze upraszczającym i porządkującym w zakresie przepisów o cenach transferowych: między innymi uproszczenie zasad podpisywania oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych, nowe zwolnienia dokumentacyjne, wydłużenie terminu na przedłożenie dokumentacji cen transferowych, uproszczenie zasad dokonywania korekt cen transferowych czy zmiany dotyczące sankcji karnoskarbowych.
Zmiany w ryczałcie podatkowym
Nowelizacja zmieni także przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zmiany w tym zakresie objąć mają, między innymi:
● obniżenie stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla podatników osiągających niektóre przychody, np. ze świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej oraz w obszarze IT;
● ujednolicenie zasad opodatkowania przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, zawieranych poza działalnością gospodarczą;
● zasady prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przy użyciu programów komputerowych, a także obowiązek ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do organów podatkowych;
● zasady opodatkowania w formie karty podatkowej – opodatkowania w tej formie karty będzie odtąd mogło dotyczyć wyłącznie podatników, którzy korzystali z tej formy opodatkowania na dzień 31 grudnia 2021 r.
Projekt ustawy znajduje się obecnie na etapie konsultacji publicznych.
Planowane jest wejście w życie większości zmian od 1 stycznia 2022 r.
źródło: KPMG w Polsce